Tinh hoàn lạc chỗ nguyên nhân và cách chữa trị

Tinh hoàn lạc chỗ là hiện tượng phổ biến rất hay gặp ở các bé trai khi vừa lọt lòng mẹ. Đây là hiện tượng không hiếm gặp nhưng ít ai ý thức được mức độ nguy hiểm của bệnh. Do đó, tìm hiểu về hiện tượng tinh hoàn lạc chỗ là cách để mọi  người có biện pháp phòng tránh và chữa trị kịp thời hiệu quả, tránh biến chứng có thể xảy ra.

Dưới đây là những chia sẻ của bác sĩ Trương Phú Hải – Chuyên gia nam học tại phòng khám Đa khoa Quốc tế Cộng Đồng về vấn đề này, mọi người hãy cùng theo dõi nhé

Tinh hoàn lạc chỗ là gì?

Hỏi: Xin chào bác sĩ Trương Phú Hải! Con trai tôi 1 tuổi, gần đây trong một lần tắm cho con tôi phát hiện tinh hoàn của bé bị lệch và có điểm bất thường. Tôi lo lắng và đưa con đi khám thì được biết cháu bị tinh hoàn lạc chỗ. Xin hỏi bác sĩ đó là bệnh gì ạ? Nguyên nhân nào khiến con trai tôi bị như vậy và cách chữa trị bệnh như thế nào cho hiệu quả. Rất mong sớm nhận được lời giải đáp của bác sĩ.

Tinh hoàn lạc chỗ

(Nguyệt Anh – HN)

Trả lời: Xin chào chị Nguyệt Anh! Cảm ơn chị đã gửi câu hỏi về cho bác sĩ của phòng khám Đa khoa Quốc tế Cộng Đồng. Đối với tình trạng của con trai chị, bác sĩ xin giải đáp như sau:

Tinh hoàn lạc chỗ là tình trạng tinh hoàn không di chuyển vào đúng vị trí của nó trong da bìu tinh hoàn treo ở phía sau dương vật khi bé trai chào đời lọt lòng ra khỏi bụng mẹ. Thông thường chỉ có 1 tinh hoàn bị lạc chỗ nhưng có một số trường hợp có thể xảy ra cả 2 tinh hoàn cùng bị lạc chỗ.

Hầu hết các bé trai bị tinh hoàn lạc chỗ khi vừa sinh ra thì tình trạng này sẽ tự điều chỉnh, tinh hoàn sẽ tự về đúng chỗ sau vài tháng. Tuy nhiên, cũng có trường hợp tinh hoàn không tự điều chỉnh được mà cần đến sự can thiệp ngoại khoa để di chuyển tinh hoàn về bìu.

Nguyên nhân tinh hoàn lạc chỗ

Trong điều kiện sinh lý ổn định bình thường, khi còn ở trong bụng mẹ thì tinh hoàn của nam thai nhi hình thành trong bụng cho đến tháng cuối của thai kỳ, tinh hoàn sẽ rời khỏi bụng và di chuyển xuống bìu qua một đoạn ống ở bẹn.

Tinh hoàn không di chuyển xuống bìu sẽ được phát hiện khi trẻ sinh ra.

Nguyên nhân gây tinh hoàn lạc chỗ được cho là do các yếu tố sau:

Suy tuyến yên

• Do sự ảnh hưởng của các cơ chế như: Rối loạn trục hạ đồi - tuyến yên - tuyến sinh dục, hiện tượng suy tuyến yên làm cho thiếu gonadotropin gây tinh hoàn lạc chỗ và khiến cho dương vật bị nhỏ lại.
• Do sự tổng hợp testosterone gặp trục trặc hoặc sai lệch từ khi bé còn trong bụng mẹ, trường hợp này là thiếu men 17α-hydroxylase, 5α-reductase… làm cho tinh hoàn không phát triển bình thường
• Do hội chứng giảm khả năng cảm nhận của các thụ thể androgen, dẫn dến sự phát triển các chức năng sinh dục nam của thai nhi bị ảnh hưởng, trong đó có sự di chuyển của tinh hoàn. 
• Do ảnh hưởng của yếu tố Estrogen trong cơ thể khi người mẹ mang thai bé trai. Mẹ bầu dùng nhiều diethylstilbestrol hoặc kháng androgen dẫn đến thai nhi có nguy cơ bị tinh hoàn lạc chỗ. 
• Do sự bất thường về quá trình phát triển của dây chằng tinh hoàn và bìu, làm cho tinh hoàn bị treo lơ lửng, không xuống tới bìu được.
• Do các yếu tố cơ học như cuống mạch của tinh hoàn ngắn, xơ hóa vùng ống bẹn…

 gây cản trở sự di chuyển của tinh hoàn 

Ngoài ra, hiện tượng tinh hoàn lạc chỗ xảy ra ở bé trai còn do nguyên nhân khác như: 

• Trẻ sinh thiếu cân
• Do yếu tố di truyền trong gia đình có người từng bị tinh hoàn lạc chỗ hoặc gặp các bất thường tại cơ quan sinh dục.
• Thai nhi bị suy dinh dưỡng khi còn trong bụng mẹ
• Thai nhi bị mắc hội chứng Down hoặc lỗi cấu tạo thành bụng
• Mẹ sử dụng bia rượu nhiều khi mang thai, hút thuốc hoặc tiếp xúc nhiều với khói thuốc.
• Mẹ thừa cân, béo khi khi mang thai
• Mẹ bị mắc bệnh tiểu đường thai kỳ
• Bố mẹ có tiếp xúc trực tiếp với các loại thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ

Như vậy, nguyên nhân gây tinh hoàn lạc chỗ ở bé trai là do nhiều yếu tố gây nên. Vì vậy, để hạn chế tình trạng này xảy ra đối với trẻ nhỏ, khi mang thai mẹ bầu nên chú ý bảo vệ sức khỏe, không nên dùng các chất kích thích như bia rượu, thuốc lá sẽ gây ảnh hưởng đến sức khỏe của thai nhi trong bụng. Ngoài ra, mẹ bầu nên chú ý chế độ dinh dưỡng hợp lý không nên vì sợ tăng cân mà không dám ăn sẽ dẫn đến suy dinh dưỡng thai nhi,ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ ngay từ lúc còn trong bụng mẹ.

Triệu chứng nhận biết tinh hoàn lạc chỗ

Các triệu chứng tinh hoàn lạc chỗ ở trẻ có thể được phát hiện thông qua một số triệu chứng cụ thể như:

Sờ bìu không thấy có tinh hoàn

• Túi bìu của tinh hoàn không cân đối: Một bên to và một bên nhỏ hoặc xẹp lép (tinh hoàn ẩn một bên); hoặc cả hai túi bìu nhỏ và xẹp.
• Sờ nắn vào bìu không thấy có tinh hoàn ở một hoặc cả hai bên. Kiểm tra có thể nắn thấy tinh hoàn ở ống bẹn.
• Có một số trường hợp tinh hoàn lúc ở bìu, lúc bị co lên trên ống bẹn. Khi thăm khám, có thể dùng ngón tay đẩy tinh hoàn xuống bìu được nhưng khi bỏ tay ra thì tinh hoàn lại bị kéo trở lại lên cao, bên ngoài túi bìu.

Sau khi đã xác định rõ người bệnh bị mắc phải tinh hoàn lạc chỗ, các bác sĩ sẽ tiến hành siêu âm và các xét nghiệm để đưa ra phác đồ hỗ trợ điều trị phù hợp.

Tinh hoàn lạc chỗ có nguy hiểm không?

Yếu tố điều kiện để cho tinh hoàn của nam giới có thể hoạt động bình thường là  nhiệt độ vùng bìu thấp hơn nhiệt độ cơ thể, tạo môi trường mát cho hai tinh hoàn và yếu tố nhiệt độ này sẽ tiếp tục ảnh hưởng chi phối đến các chức năng của tinh hoàn cho đến khi nam giới bước vào tuổi trưởng thành.

Do đó, khi tinh hoàn bị lạc chỗ, nằm trong vùng bụng hoặc vị trí nào khác trên cơ thể sẽ không được bảo vệ trong điều kiện nhiệt độ mát, điều này sẽ làm tăng nguy cơ biến chứng mà nam giới có thể gặp phải trong đời như:

• Ung thư tinh hoàn

Triệu chứng ung thư tinh hoàn bắt đầu tán công vào các tế bào trong tinh hoàn sản xuất tinh trùng chưa trưởng thành. Nguyên nhân là do khi tinh hoàn bị lạc chỗ các tế bào này sẽ phát triển thành tế bào ác tính gây ung thư tinh hoàn.

>>Có thể bạn quan tâm: Tinh hoàn bị lệch – Cảnh báo bệnh nam khoa nguy hiểm!

Những người bị tinh hoàn lạc chỗ sẽ tăng nguy cơ bị ung thư tinh hoàn lên gấp đôi. Nếu phẫu thuật chỉnh một bên tinh hoàn cho trẻ trước 15 tháng tuổi sẽ hạn chế được các nguy cơ biến chứng nguy hiểm này.

• Ảnh hưởng đến chức năng sinh sản của nam giới

Tinh hoàn bị lạc chỗ sẽ khiến lượng tinh trùng được sản xuất ra không đảm bảo chất lượng, số lượng tinh trùng thấp, khả năng di động của tinh trùng giảm, nguy cơ gây vô sinh hiếm muộn ở nam giới là rất cao.

• Gây xoắn tinh hoàn

Hiện tượng tinh hoàn lạc chỗ nếu không được khắc phục và chữa trị kịp thời sẽ có nguy cơ gây xoắn tinh hoàn do cuống của tinh hoàn bị xoắn quanh trục gây ra hiện tượng tắc nghẽn một phần hoặc tắc nghẽn toàn bộ mạch máu lưu thông đến tinh hoàn, gây nên cảm giác sưng đau tinh hoàn. Nếu không được tháo xoắn kịp thời có thể gây hoại tử tinh hoàn, nguy cơ phải cắt bỏ tinh hoàn là rất lớn nếu phát hiện sau 24h kể từ khi bắt đầu có triệu chứng đau.

Xoắn tinh hoàn

Ngoài ra, tình trạng tinh hoàn lạc chỗ nếu không được xử trí kịp thời còn có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm khác như thoát vị bẹn, teo tinh hoàn, giảm khả năng sinh sản, nguy cơ gây vô sinh hiếm muộn, gây rối loạn tâm lý…người bệnh tự ti mặc cảm, suy giảm ham muốn tình dục

Cách điều trị tinh hoàn lạc chỗ an toàn và hiệu quả

Đối với trường hợp bệnh nhân bị tinh hoàn lạc chỗ, có nhiều biện pháp khác nhau để khắc phục trong đó biện pháp an toàn và hiệu quả nhất là:

Điều trị tinh hoàn lạc chỗ bằng phẫu thuật

Khi bị tinh hoàn lạc chỗ, biện pháp hỗ trợ điều trị an toàn nhất là phẫu thuật can thiệp ngoại khoa.

>> Xem thêm:  Tìm hiểu về phương pháp phẫu thuật tinh hoàn lạc chỗ

Tùy vào tình trạng sức khỏe của bệnh nhân mà các bác sĩ điều trị sẽ tiến hành chỉ định phẫu thuật cụ thể. Thông thường, độ tuổi phù hợp để có thê tiến hành phẫu thuật tinh hoàn lạc chỗ là trẻ từ 3-6 tháng tuổi và nên mổ trước 15 tháng tuổi.

Việc điều trị càng sớm sẽ giảm được các nguy cơ biến chứng có thể xảy ra đối với trẻ sau này.

Thủ thuật này được tiến hành rất cẩn thận, bác sĩ sẽ dùng dụng cụ dao mổ y tế tác động trực tiếp vào vùng bìu, đưa tinh hoàn trở về đúng vị trí sau đó khâu lại.

Vết mổ rất nhỏ và có thể thực hiện bằng biện pháp mổ nội soi.

Trong quá trình phẫu thuật, nếu bệnh nhân bị thoát vị bẹn thì bác sĩ cũng sẽ khắc phục tình trạng này cho bệnh nhân luôn. Nếu tinh hoàn kém phát tiển, bác sĩ sẽ tiến hành loại bỏ các mô tinh hoàn đã chết.

Sau khi phẫu thuật, bệnh nhân sẽ được theo dõi sát sao, quá trình hồi phục của tinh hoàn được giám sát chặt chẽ cho đến khi có dấu hiệu hoạt động trở lại và phát triển bình thường.

Điều trị tinh hoàn lạc chỗ bằng tiêm hormone

Bên cạnh biện pháp phẫu thuật thì việc điều trị tinh hoàn lạc chỗ bằng cách tiêm hormone cũng được các bác sĩ áp dụng.

 Tiêm hormone

Tiêm hormone chorionic gonadotropin (HCG) sẽ làm cho tinh hoàn di chuyển đến bìu đúng vị trí, nhưng biện pháp điều trị bằng hormone thường ít hiệu quả hơn phẫu thuật. Một số bằng chứng còn cho thấy việc tiêm hormone có thể đóng góp vào sự dậy thì sớm ở trẻ.

Điều trị tinh hoàn lạc chỗ bằng cấy ghép tinh hoàn

Nếu trẻ bị hỏng 1 bên tinh hoàn hoặc không có tinh hoàn thì bác sĩ sẽ đề xuất biện pháp cáy ghép tinh hoàn mới vào trong bìu khi trẻ bước vào tuổi thiếu niên.

Tinh hoàn được cấy ghép sẽ có hình nốt sần chứa đầy chất lỏng bên trong – để có đủ hai tinh hoàn trong bìu, đảm bảo thẩm mĩ và sự cân đối cho hai bên bìu tinh hoàn.

Tinh hoàn lạc chỗ là một chứng bệnh nguy hiểm nhưng không phải không có cách chữa trị. Điều quan trọng là cha mẹ cần có phát hiện ra sự bất thường của cơ quan sinh dục của trẻ như tình trạng tinh hoàn bị sưng, lệch,… thì cần đến ngay cơ sở y tế uy tín để khám chữa bệnh và có cách khắc phục.

Trên đây là các vấn đề về tinh hoàn lạc chỗ, hi vọng qua bài viết này mọi người sẽ trang bị được cho mình những kiến thức quan trọng về bệnh lý liên quan đến tinh hoàn để có biện pháp phòng tránh hiệu quả.

Nếu cần tư vấn thêm thông tin gì liên quân dến các bệnh lý nam khoa hoặc đặt lịch hẹn khám với bác sĩ chuyên gia nam khoa Trương Phú Hải của phòng khám Đa khoa Quốc tế Cộng Đồng, mọi người có thể liên hệ đến số máy: 0243.9656.999 để được tư vấn và đặt lịch hẹn khám miễn phí và hưởng nhiều ưu đãi của Phòng khám Đa khoa Quốc tế Cộng Đồng.