Vi nấm candida [Tổng hợp kiến thức từ A- Z]

Vi nấm Candida là bệnh viêm nhiễm phụ khoa khá phổ biến. Theo kết quả thống kê, trên 50% nữ giới bị nhiễm loại nấm này ít nhất một lần trong đời. Đặc biệt, phụ nữ mắc bệnh tiểu đường hoặc đang mang thai, nguy cơ nhiễm trùng nấm men cao hơn. Để điều trị hiệu quả và có biện pháp phòng ngừa phù hợp, phái đẹp nên chủ động thăm khám “ngay và luôn”.

Nấm Candida albicans là gì?

Vi nấm Candida là tên gọi của một họ các loại nấm men khá phổ biến, có thể tồn tại khắp mọi nơi. Trên cơ thể người, loại nấm này tồn tại trên da, miệng, vùng sinh dục, đường tiêu hóa.

Thông thường, nấm Candida albicans ở nữ sẽ tồn tại cân bằng với các loại vi sinh vật khác trên cơ thể. Không gây ra bất cứ tác hại nào.

Vi nấm Candida

Tuy nhiên, khi có điều kiện thuận lợi tác động, chúng bắt đầu phát triển mạnh, gây bệnh cho cơ thể. Những bệnh này gọi chung là bị nhiễm nấm Candida.

Kết luận: Nhiễm nấm Candida hay nhiễm trùng nấm men là thuật ngữ để chỉ các bệnh do nấm thuộc họ Candida, phần lớn là do nấm Candida albicans gây ra.

Đặc điểm sinh học của nấm Candida

Vi nấm Candida là nấm men, kích thước 3 – 6 µm, hình tròn hoặc bầu dục. 

Candida sống hoại sinh trong đường tiêu hóa của người và động vật, trong âm đạo…

Người bình thường khỏe mạnh, tìm thấy Candida trong miệng 30%, hệ tiêu hóa (ruột) và âm đạo là gần 40%. 

Ở ngoại cảnh ít khi phân lập được Candida, có thể gặp nấm Candida ở đất, nước,… bị ô nhiễm từ chất thải của người hoặc động vật.

Trong môi trường nuôi cấy, bệnh nấm candida ở phụ nữ tròn, màu trắng, có thể bóng hoặc đục mờ, tương tự khuẩn lạc của vi khuẩn.

Trạng thái hoại sinh, số lượng tế bào nấm rất ít, chỉ xét nghiệm thấy 1 – 2 tế bào hạt men nảy búp. Trong điều kiện nhất định, nấm Candida chuyển sang trạng thái ký sinh gây bệnh, số lượng tế bào tăng lên nhiều. Xuất hiện sợi tơ nấm giả len lỏi giữa các tế bào và xâm nhập sâu hơn vào cơ thể.

Vi nấm candida albicans sống ở đâu?

Vi nấm candida ở phụ nữ sinh sống tự nhiên trong cơ thể người, phân bổ chủ yếu ở hệ vi sinh vật đường ruột (38%). 

Ngoài ra, bệnh do nấm Can-di-đa An-bi-căng còn sinh sống ở miệng (30%), ở âm đạo (39%) và ở phế quản (17%).

Nấm candida phát triển như thế nào?

Bệnh nhân nên nhớ, vi nấm candida có thể phát triển mạnh mẽ, gây bệnh ở bất cứ bộ phận nào trong cơ thể con người, đặc biệt là da, niêm mạc.

Nấm candida phát triển, gây bệnh ở bất cứ bộ phận nào trong cơ thể con người

Tại niêm mạc âm hộ và âm đạo nữ giới, nấm Candida ký sinh tại chỗ dễ dàng phát triển khi gặp điều kiện thuận lợi. 

Nguyên nhân âm đạo nhiễm nấm candida

Trạng thái bình thường, vi nấm Candida không gây hại gì. Tuy nhiên, khi có một hoặc nhiều tác nhân thuận lợi, nấm sẽ phát triển và gây bệnh. Dưới đây là những tác nhân điển hình:

• Bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường, nhiễm HIV/AIDS, phụ nữ đang mang thai, bệnh làm suy giảm hệ miễn dịch… Khiến cơ thể bị suy giảm hoặc mất khả năng đề kháng.
• Sử dụng kháng sinh hoặc thuốc chứa corticoid kéo dài. Đây là tác nhân gây bệnh nấm Candida thường gặp. Chúng gây mất cân bằng hệ sinh vật trên cơ thể, khiến nấm Candida phát triển.
• Với đặc điểm thích nghi tốt môi trường có độ ẩm, nhiệt độ cao, nên nấm Candida thường gây bệnh ở bộ phận sinh dục.

Biểu hiện nấm candida ở nữ giới

Vi nấm candida ở nữ giới có thể gây ra các bệnh khác nhau tùy vào vị trí gây hại. Mỗi bệnh lại có triệu chứng riêng biệt. Các triệu chứng xuất hiện như thế nào còn tùy thuộc mức độ nghiêm trọng của bệnh lý.

1. Nhiễm nấm Candida phụ khoa

• Đỏ, ngứa, đau rát âm đạo. Nếu gãi ngứa, bệnh nhân sẽ vô tình làm cho nấm lan rộng ra các vị trí xung quanh như bẹn, hậu môn.
• Niêm mạc âm hộ viêm đỏ
• Tiểu khó, tiểu nhiều
• Khí hư ra nhiều
• Thấy khí hư vón cục thành từng mảng dày và bám vào thành âm đạo, không có mùi hôi.
• Quan hệ tình dục có cảm giác đau, khó khăn

Nấm Candida ở phụ nữ 

2. Nhiễm nấm Candida trên da

• Da xuất hiện các đốm màu trắng hoặc đỏ
• Có thể gây ngứa, rát
• Một số trường hợp còn làm da bị sưng
• Xuất hiện các mụn mủ quanh khu vực bị nhiễm nấm
• Da có vết nứt

3. Nhiễm nấm Candida toàn thân

• Sốt, có thể sốt cao
• Da nổi mẩn
• Dễ bị kích động, hôn mê, người không tỉnh táo
• Cơ thể ớn lạnh
• Suy đa tạng
• Sốc
• Cơ thể bệnh nhân mệt mỏi, lừ đừ

4. Nhiễm nấm Candida đường tiêu hóa

• Dị ứng thực phẩm
• Viêm loét dạ dày
• Đau bụng
• Ợ nóng, ợ hơi
• Gây ngứa hậu môn

5. Nhiễm nấm Candida vùng miệng, lưỡi

• Bên trong miệng xuất hiện các mảng trắng như sữa đông, nhất là vùng lưỡi, vòm miệng, quanh môi.
• Gây mất vị giác
• Khó khăn khi ăn hoặc nuốt
• Cố cạo sạch mảng trắng sẽ thấy niêm mạc viêm, đỏ, chảy máu nhẹ 
• Lở loét nướu răng, xung quanh nướu xuất hiện các mảng trắng và đỏ.
• Khóe môi viêm nứt, da ở khóe miệng bị khô

6. Nhiễm nấm Candida thực quản

• Khi nuốt thức ăn có cảm giác khó khăn và đau.
• Vùng ngực và phía sau xương ức có thể bị đau

Nấm Candida có lây không?

Thật không may, vi nấm candida có thể lây từ người này sang người khác bằng nhiều con đường khác nhau. Cụ thể: 

• Quan hệ tình dục không an toàn qua đường miệng, âm đạo, hậu môn… với người đang bị bệnh
• Mặc chung quần lót với người bệnh
• Sử dụng chung khăn mặt, dụng cụ vệ sinh cá nhân với bệnh nhân nhiễm nấm Candida.

Chính vì có thể dễ dàng lây lan cho người khác. Vì vậy, nắm rõ con đường lây bệnh giúp chúng ta chủ động hơn trong việc phòng bệnh cho bản thân.

Nấm Candida có tự khỏi không?

Vi nấm candida không thể tự khỏi. Chính vì vậy, nếu bệnh nhân chủ quan không điều trị hoặc điều trị không đến nơi đến chốn có thể dẫn tới hệ quả khó lường. 

• Tâm lý bị ảnh hưởng

Bệnh nhân gặp nhiều phiền phức, khó chịu, ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống. Phụ nữ thiếu tự tin khi giao tiếp với người khác hoặc e ngại trong đời sống vợ chồng do cảm giác đau rát gây ra.

• Gây bệnh phụ khoa khác

Nấm candida có thể là căn nguyên dẫn tới các bệnh phụ khoa nguy hiểm khác: Viêm lộ tuyến cổ tử cung, viêm cổ tử cung, viêm đường tiết niệu, viêm niêm mạc tử cung…

• Khả năng sinh sản bị ảnh hưởng

Nấm candida ở vùng kín sẽ làm mất cần bằng độ pH ở âm đạo, từ đó pH kém ổn định sẽ gây trở ngại cho tinh trùng khi kết hợp với trứng, cản trở con đường di chuyển của tinh trùng. Thậm chí làm tắc nghẽn vòi trứng, nguy cơ vô sinh – hiếm muộn.

Bệnh nấm do candida (mucocutaneous) để lâu, không chữa trị gây biến chứng vô sinh- hiếm muộn ở nữ giới 

• Ảnh hưởng tới thai nhi

Bà bầu bị nhiễm nấm men âm đạo candida có thể lây mầm bệnh sang cho trẻ nếu sinh qua đường âm đạo thông thường. Trẻ đẻ ra có thể mắc các bệnh về mắt, miệng, hô hấp…

Cách điều trị nấm Candida tại nhà

Vi nấm candida điều trị tại nhà có hiệu quả? Ngoài việc sử dụng thuốc tây, chị em có thể tham khảo một số cách chữa bằng mẹo dân gian tại nhà. Tuy nhiên, những mẹo này chỉ thích hợp với bệnh ở mức độ viêm nhiễm nhẹ, bệnh giai đoạn đầu…

Lá trầu không

Tác dụng: Cải thiện tình trạng viêm nhiễm phụ khoa, diệt nấm hiệu quả...

Cách thực hiện:

• Sử dụng 1 nấm lá trầu không tươi, rửa sạch sau đó đun với 2 lít nước.
• Để nước sôi trong khoảng 10 phút, cho vào một ít muối biển, tắt bếp.
• Để nước nguội bớt, pha thêm chút nước lạnh để nước trầu không còn âm ấm.
• Tiến hành lau rửa vùng kín. 

Viêm âm đạo do nấm candida trị bằng giấm táo

Tác dụng: Giấm táo chứa các enzyme và vi khuẩn có lợi, giúp ức chế sự phát triển của nấm Candida. Tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể, kiểm soát lượng đường trong máu.

Cách thực hiện:

• Lấy 1 thìa cà phê giấm táo hòa tan vào cốc nước 200ml
• Không thêm đường vì đường khiến bệnh nặng hơn
• Duy trì uống 2 – 3 lần/ngày đều đặn

Tinh dầu tràm trà

Tác dụng: Ức chế, tiêu diệt vi nấm, đặc biệt là nấm Candida.

Cách thực hiện:

• Có thể dùng tinh dầu tràm trà đơn độc, có thể kết hợp các nguyên liệu với nhau như mật ong, dầu dừa, sữa chua,...
• Pha với nước để vệ sinh liên tục 7 ngày.

Lá trà xanh

Tác dụng: Thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu, giảm bớt mụn nhọt, tăng cường hệ miễn dịch...

Lá trà xanh

Cách thực hiện:

• Rửa kỹ lá chè xanh với một vài lần nước để đảm bảo loại bỏ hoàn toàn bụi bẩn cũng như tạp chất. Cắt bỏ những cọng thân thừa.
• Vò nát rồi cho vào nồi hãm qua 1 lần nước sôi và đổ ngay đi.
• Đổ thêm nước lần 2 với lượng vừa phải và 1 thìa muối tinh, đun sôi khoảng 5 -10 phút rồi tắt bếp đổ ra chậu và đem xông vùng kín.
• Xông hơi cho tới khi hơi nước hết bốc lên, dùng tay thử thấy nước còn ấm thì lấy nước đó để rửa vùng kín.

Thuốc chữa nấm candida ở nữ giới

Nếu bệnh nhân được chẩn đoán nhiễm vi nấm candida, các loại thuốc kháng sinh sẽ được chỉ định. Tùy thuộc từng đối tượng, tùy thuộc từng khu vực nhiễm bệnh và mức độ bệnh mà loại thuốc được chỉ định khác nhau. Cụ thể:

• Nhiễm trùng nấm ở miệng: Thuốc thường dùng là nystatin, clotrimazole dạng bôi.
• Nhiễm trùng nấm ở thực quản: Dùng thuốc Fluconazole hoặc Itraconazole dạng uống.
• Nhiễm nấm ở da: Sử dụng các loại thuốc chứa các chất chống nấm dạng bôi ngoài da như Miconazole, Clotrimazole, Nystatin,...
• Nhiễm nấm Candida toàn thân: Sử dụng thuốc chống nấm dạng tiêm tĩnh mạch Fluconazole,...

Khuyến cáo: Thuốc tây chữa nấm Candida là sự lựa chọn được ưu tiên. Tuy nhiên, bất kỳ loại thuốc nào cũng có thể dẫn tới tác dụng phụ không mong muốn. Vì vậy, hãy đảm bảo dùng đúng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ về liều lượng, thời gian.Tuyệt đối không được tự ý mua thuốc về dùng hoặc tăng, giảm liều lượng khi chưa có sự đồng ý từ bác sĩ.

Trị nấm candida ở nữ giới bằng thủ thuật ngoại khoa

Hiện nay, có một địa chỉ y tế điều trị vi nấm Candida nhận được nhiều phản hồi tích cực của bệnh nhân là Đa Khoa Quốc Tế Cộng Đồng (số 193c1 Bà Triệu, Hai Bà Trưng, Hà Nội).

Đây là địa chỉ có đội ngũ bác sĩ chuyên khoa sản lành nghề, nhiều năm kinh nghiệm, cụ thể là bác sĩ Lê Thị Nhài. Thêm vào đó là cơ sở vật chất khang trang, trang thiết bị kỹ thuật y tế hiện đại, tân tiến...

Đặc biệt, phương pháp ngoại khoa trị tận gốc bệnh nấm vùng kín gây được tiếng vang lớn: Đông – tây y kết hợp vật lý trị liệu (sóng hồng ngoại, sóng ngắn)

Phương pháp đông tây y

Ưu điểm của phương pháp:

• Tiêu diệt hoàn toàn tác nhân gây hại
• Không ảnh hưởng sức khỏe sinh sản
• Không ảnh hưởng tế bào lành tính lân cận
• Tỷ lệ biến chứng và tái phát thấp
• Thuốc đông y có tác dụng tăng cường sức đề kháng cho cơ thể, thanh lọc, tiêu viêm, hạn chế tác dụng phụ của thuốc tây y

Phòng ngừa nhiễm nấm candida ở vùng kín

Bên cạnh việc điều trị vi nấm candida âm đạo, việc xây dựng chế độ sinh hoạt hợp lý cũng vô cùng quan trọng. Không chỉ giúp giảm triệu chứng, hỗ trợ điều trị mang lại tác dụng nhanh, còn ngăn ngừa nguy cơ nhiễm tái phát... 

Thể thao nâng cao sức khỏe, phòng ngừa bệnh tật

• Thường xuyên súc miệng bằng nước muối ấm: Điều này sẽ giúp loại bỏ các loại vi khuẩn trong khoang miệng, giúp tránh được các nguy cơ gây bệnh khác. 
• Giữ vệ sinh răng miệng: Giữ thói quen đánh răng 2 lần mỗi ngày, thay bàn chải đánh răng 4 tháng/lần để đảm bảo an toàn.
• Nên kiểm soát lượng đường huyết trong cơ thể ở mức ổn định: Không nên ăn quá nhiều đồ ngọt, tinh bột để không làm tăng lượng đường huyết quá nhiều.
• Thường xuyên tập luyện thể dục thể thao không những giảm nguy cơ nhiễm nấm Candida mà còn có tác dụng phòng ngừa nhiều bệnh khác.
• Nên mặc các loại quần áo thoải mái, không bó sát khi bị nhiễm nấm Candida. Đặc biệt, nên lựa chọn những loại quần lót thông thoáng, hút ẩm.
• Có chế độ ăn uống và sinh hoạt phù hợp, bổ sung cho cơ thể các chất dinh dưỡng để tăng sức đề kháng.
• Hạn chế sử dụng các chất tẩy rửa, dễ kích ứng: Sữa tắm, xà phòng, các chất khử mùi âm đạo, khăn thụt rửa âm đạo… có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh Candida.
• Giữ cho móng tay và cả móng chân được sạch sẽ. 

Như vậy, vi nấm candida tùy ít khi gây nguy hiểm nhưng khiến bệnh nhân mệt mỏi, khó chịu. Đặc biệt, nếu nhiễm trùng máu, khiến người bệnh mất mạng nếu không điều trị sớm. Mọi thắc mắc vui lòng liên hệ đường dây nóng 0243.9656.999 để được giải đáp miễn phí.