Bệnh u xơ tiền liệt tuyến: Nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị

Bệnh u xơ tiền liệt tuyến còn gọi là bệnh phì đại tiền liệt tuyến. Đây là căn bệnh thường gặp ở nam giới độ tuổi ngoài 50. Bệnh phát triển theo 3 giai đoạn với các triệu chứng khác nhau. Theo dõi nội dung dưới đây để biết cách điều trị và phòng ngừa u xơ tuyến tiền liệt hiệu quả.

Tuyến tiền liệt là gì?

Trước khi tìm hiểu về bệnh u xơ tiền liệt tuyến, mọi người cần biết tuyến tiền liệt là một tuyến trong hệ sinh sản nam giới. Nằm đằng trước trực tràng và túi tinh, ôm gọn một phần niệu đạo sau và nằm dưới đáy bàng quang.

Tuyến tiền liệt

Ở độ tuổi trưởng thành (18 – 20 tuổi), kích thước tuyến tiền liệt duy trì trung bình khoảng 20g, hình dáng gần giống quả óc chó.

Nhiệm vụ của tuyến tiền liệt là tiết ra dịch kiềm màu trắng hòa lẫn cùng tinh dịch để nuôi dưỡng, bảo vệ tinh trùng khỏi tác nhân gây bệnh, góp phần vào quá trình phóng tinh. Đồng thời, dịch kiềm giúp tinh trùng di chuyển nhanh hơn để gặp trứng, làm tăng khả năng thụ thai thành công.

U xơ tiền liệt tuyến là gì?

Bệnh u xơ tiền liệt tuyến còn gọi là u xơ tuyến tiền liệt, phì đại tuyến tiền liệt, phì đại tiền liệt tuyến,... Đây là bệnh lành tính. Là hiện tượng kích thước tuyến tiền liệt phình to, chèn vào niệu đạo, bàng quang, bộ phận xung quanh khi nam giới bước vào độ tuổi trung niên (khoảng 50 tuổi). 

Tại Việt Nam, theo số liệu thống kê, có tới 45% - 70% nam giới thuộc độ tuổi 50 – 75 mắc bệnh u xơ tuyến tiền liệt.  

Hình ảnh u xơ tiền liệt tuyến

Triệu chứng u xơ tiền liệt tuyến điển hình: Tiểu nhiều lần, tiểu ngắt quãng, tiểu đêm, tiểu buốt, tiểu rắt, tiểu khó, tiểu không hết, tiểu ngập ngừng, bí tiểu,... Nếu không kịp thời điều trị có thể dẫn tới biến chứng nguy hiểm.

Nguyên nhân gây u xơ tiền liệt tuyến

Bệnh u xơ tiền liệt tuyến do nhiều yếu tố tác động: Vấn đề tuổi tác, lịch sử gia đình, môi trường sống và làm việc, thói quen sinh hoạt, uống nhiều bia rượu, sử dụng chất kích thích thuốc lá, cà phê,...

• Tuổi tác: Bệnh thường gặp ở nam giới bước vào thời kỳ lão hóa. Tỷ lệ mắc bệnh ở độ tuổi dưới 40 rất thấp.
• Môi trường làm việc: Nam giới phải làm việc trong môi trường bụi bẩn, ô nhiễm thời gian dài,... khiến tuyến tiền liệt phình to sớm
• Tiền sử gia đình: Tỷ lệ những nam giới có người thân mắc phì đại tuyến tiền liệt sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn người bình thường.
• Người mắc bệnh xơ gan, viêm tuyến tiền liệt, bệnh tiểu đường, bệnh huyết áp,... dẫn tới bệnh u xơ tuyến tiền liệt
• Lười uống nước lọc
• Dinh dưỡng thiếu khoa học: Thường gặp ở nam giới có thói quen ăn nhiều đồ béo, đồ dầu mỡ nhưng ít ăn rau xanh, chất xơ, trái cây tươi,...
• Yếu tố khác: Quan hệ tình dục không điều độ làm tăng nguy cơ mắc bệnh

3 giai đoạn phát triển của bệnh u xơ tuyến tiền liệt

Bệnh u xơ tiền liệt tuyến phát triển qua 3 giai đoạn chính. Nắm rõ từng giai đoạn phát triển của bệnh giúp bệnh nhân chủ động trong việc điều trị kịp thời, hiệu quả, tránh biến chứng nguy hiểm.

Giai đoạn 1 

Biểu hiện của bệnh u xơ tiền liệt tuyến giai đoạn phát triển: 

• Khó tiểu
• Tiểu chậm, nhỏ, yếu
• Tiểu vội, buồn tiểu phải đi ngay
• Tiểu đêm nhiều lần
• Lượng nước tiểu đi mỗi lần rất ít

Giai đoạn 1, bệnh ở mức độ nhẹ, triệu chứng phát hiện dễ dàng. Đây là giai đoạn kích thước u xơ tiền liệt tuyết nhỏ (dưới 45g). 

Giai đoạn 2

Bệnh u xơ tiền liệt tuyến xuất hiện các tổn thương thực thể:

• Bàng quang dãn
• Nước tiểu ứ đọng
• Tiểu buốt kèm tiểu dắt
• Tiểu khó
• Tiểu nhiều lần với mức độ tăng lên cả ngày và đêm
• Có dấu hiệu nhiễm khuẩn với triệu chứng tiểu buốt, nước tiểu đục

Giai đoạn 2, kích thước tuyến tiền liệt phình to (trên 45g) chèn và tạo áp lực vào bàng quang, niệu đạo gây tổn thương thực thể.

Giai đoạn 3

Thuộc giai đoạn nặng, có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, trong đó có suy thận. Triệu chứng xuất hiện với mức độ nặng, rõ rệt:

• Nước tiểu rỉ liên tục gây chứng tiểu không tự chủ
• Bàng quang căng giãn khiến căng tức bụng, đau bụng
• Có thể tiểu ra máu do người bệnh cố rặn tiểu gây vỡ tĩnh mạch trong bàng quang và niệu đạo

Triệu chứng toàn thân của bệnh u xơ tiền liệt tuyến:

• Da xanh thiếu máu
• Buồn nôn, hoa mắt chóng mặt
• Chán ăn
• Mất ngủ do tiểu nhiều lần
• Sức khỏe suy kiệt
• Cơ thể mệt mỏi, suy nhược
• Bụng cảm giác to
• Tăng huyết áp

U xơ tiền liệt tuyến có thể phát triển từ từ trong thời gian dài mà không gây nguy hiểm. Nhưng vì tuyến bao quanh niệu đạo nên nếu bị phì đại sẽ gây cản trở dòng nước tiểu từ bàng quang ra niệu đạo. Trường hợp nặng có thể gây bí tiểu mãn tính dẫn tới viêm bàng quang, thậm chí suy thận. 

Bệnh u xơ tiền liệt tuyến có nguy hiểm không?

Bệnh u xơ tiền liệt tuyến không trực tiếp đe dọa tính mạng con người. Tuy nhiên, nếu nam giới không chủ động điều trị kịp thời, đúng cách sẽ phải đối mặt với biến chứng nguy hiểm:

• Tổn thương bàng quang

Khối u xơ và sự ngưng đọng nước tiểu khiến bàng quang chịu sức ép và co bóp khi ít nước tiểu trong thời gian dài. Điều này khiến cơ bàng quang trải dài và suy yếu.

• Bí tiểu cấp

Người bị phì đại tuyến tiền liệt khi gặp phải biến chứng này sẽ thấy đau bụng đột ngột, buồn tiểu nhưng không đi được, tiểu buốt, tiểu rắt. 

• Nhiễm trùng đường tiết niệu

U xơ tuyến tiền liệt phát triển to và chèn vào đường tiết niệu gây nhiễm trùng. Gây viêm một phần đường tiết niệu nếu không có giải pháp làm nhỏ khối u xơ.

• Hình thành sỏi bàng quang

Cổ bàng quang bị chít hẹp do sự chèn ép của khối u xơ nên không thể tống hết nước tiểu ra ngoài. Nước tiểu ngưng đọng lâu ngày trong bàng quang là nguyên nhân hình thành sỏi bàng quang.

• Tổn thương thận, suy thận

Bàng quang bị ứ đọng nước tiểu làm gia tăng sức căng ở thận. Đồng thời làm hạn chế dòng chảy nước tiểu từ thận, có thể gây tổn thương thận cấp. Nếu kéo dài có thể gây biến chứng suy thận cấp hoặc mãn tính.

Phác đồ điều trị u xơ tiền liệt tuyến

Tùy thuộc giai đoạn bệnh, mức độ bệnh, thể trạng bệnh nhân,… bác sĩ cân nhắc phương pháp điều trị bệnh u xơ tiền liệt tuyến khác nhau. Dưới đây là 2 cách thường dùng: Điều trị nội khoa bằng thuốc tây, thủ thuật ngoại khoa.

1. Thuốc chữa u xơ tiền liệt tuyến mới nhất

Có thể nói, sử dụng thuốc tây y trị bệnh u xơ tuyến tiền liệt là phương pháp được quý ông lựa chọn đầu tiên. Một số nhóm thuốc được áp dụng phổ biến:

• Nhóm ức chế alpha 1: Bao gồm terazosin, doxazosin, tamsulosin,… 
• Nhóm ức chế 5 alpha: Chủ yếu là finasteride
• Nhóm ức chế alpha không chọn lọc: Một số loại điển hình như nicergoline, thymoxamine,…

Thuốc điều trị u xơ tiền liệt tuyến tây y (Hình ảnh minh họa)

Lưu ý:

• Hầu hết thuốc tây y đều để lại tác dụng phụ không mong muốn
• Thuốc điều trị nội khoa thường áp dụng cho bệnh nhân có khối u xơ nhỏ (dưới 45g)
• Người bệnh không tự ý mua thuốc hoặc dùng đơn thuốc của người khác để trị bệnh. 
• Uống thuốc cần có sự thăm khám, kê đơn của bác sĩ chuyên khoa để trị đúng bệnh

2. Phẫu thuật bệnh u xơ tiền liệt tuyến

Mổ u xơ tuyến tiền liệt được bác sĩ chỉ định thực hiện khi kích thước khối u xơ quá lớn. Vì vậy, việc điều trị bằng thuốc không có tác dụng hoặc bệnh nhân chữa bệnh u xơ tiền liệt tuyến phương pháp nội khoa thất bại.

Các phương pháp mổ u xơ điển hình:

• Mổ nội soi thông qua ống niệu đạo. Được áp dụng với khối u có kích thước nhỏ dưới 80g. Một số phương pháp mổ: Mổ nội soi bóc u xơ bằng tia laser hoặc lưỡi dao lưỡng cực, phương pháp cắt khối u xơ qua niệu đạo,…
• Mổ mở qua bàng quang hoặc sau xương mu, áp dụng khi kích thước khối u xơ lớn hơn 80g
• Phương pháp nút động mạch u xơ tuyến tiền liệt

Phòng bệnh u xơ tiền liệt tuyến hiệu quả

Phòng ngừa bệnh u xơ tiền liệt tuyến như thế nào cho hiệu quả? Để việc chữa trị u xơ mang lại kết quả khả quan cũng như giúp người bệnh có sức khỏe tốt. Bệnh nhân cần chú ý một số thói quen sau:

• Hạn chế đồ uống buổi tối, không nên uống gì trước khi đi ngủ từ 1 – 2 giờ để tránh thức dậy ban đêm
• Không sử dụng quá nhiều cà phê và rượu. Vì có thể là nguyên nhân tăng cường sản xuất nước tiểu và kích thích bàng quang
• Hạn chế thuốc thông mũi hoặc thuốc kháng histamin. Vì các thuốc này thắt chặt cơ xung quanh niệu đạo, kiểm soát lưu lượng nước tiểu, khiến việc đi tiểu khó khăn

Như vậy, bệnh u xơ tiền liệt tuyến có thể điều trị được và điều trị sớm giúp hạn chế biến chứng. Người bệnh nên chủ động bảo vệ sức khỏe bản thân bằng việc thăm khám bác sĩ chuyên khoa. Nếu còn bất cứ điều gì thắc mắc, vui lòng liên hệ đường dây nóng 0243.9656.999 để được giải đáp miễn phí.