Ts. Bác sĩ CK II Trịnh Tùng
Đặt lịch miễn phí
Rối loạn kinh nguyệt ở tuổi dậy thì là tình trạng thường xuất hiện vào 1 - 3 năm đầu khi nữ giới bắt đầu có kinh nguyệt. Hiện tượng này xảy ra chủ yếu do nồng độ hormone và nội tiết tố nữ, cùng với hoạt động của vùng dưới đồi, buồng trứng chưa được ổn định. Nữ giới bị rối loạn kinh nguyệt tuổi dậy thì thường cảm thấy lo lắng trước những thay đổi của cơ thể, bởi kiến thức sức khỏe sinh sản ở tuổi này còn chưa nhiều, chính vì vậy, chúng ta hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau nhé.
Một chu kỳ kinh nguyệt hoàn chỉnh của phụ nữ được tính từ ngày đầu tiên xuất hiện kinh nguyệt của chu kỳ hiện tại cho tới ngày đầu tiên xuất hiện kinh nguyệt của chu kỳ tiếp theo. Vòng kinh thông thường sẽ kéo dài khoảng 28 đến 32 ngày, với 3 - 6 ngày ra máu. Lượng máu kinh mất đi trong mỗi chu kỳ trung bình từ 40ml - 70ml. Các con số này có thể chênh lệch một chút ở mỗi chu kỳ, tuy nhiên nếu các thông số chênh lệch quá nhiều sẽ sinh ra tình trạng rối loạn kinh nguyệt.
Rối loạn kinh nguyệt ở tuổi dậy thì là các bất thường xảy ra liên quan tới chu kỳ kinh nguyệt của nữ giới tuổi vị thành niên như vòng kinh quá dài hoặc quá ngắn, lượng máu kinh ra quá nhiều hoặc quá ít, số ngày ra kinh không đều nhau,... và mỗi chu kỳ lại xảy ra những bất thường khác nhau khiến nữ giới gặp nhiều bất tiện trong sinh hoạt cũng như ảnh hưởng không nhỏ tới tâm lý.
Đa phần nữ giới tuổi dậy thì có kinh nguyệt không đều là do các cơ quan sinh dục, sinh sản chưa hoàn thiện, cùng với đó, hàm lượng hormone và nội tiết tố trong cơ thể nữ giới chưa ổn định, buồng trứng phóng noãn bất thường kết hợp với nhau gây ra hiện tượng rối loạn kinh nguyệt.
Kinh nguyệt không đều ở tuổi dậy thì là hiện tượng sinh lý hoàn toàn bình thường nên nữ giới không cần quá lo lắng. Khi bước qua thời kỳ “nắng mưa thất thường” này, các bộ phận và cơ quan sinh dục, sinh sản dần hoàn thiện, lượng hormone nữ cũng ổn định hơn thì hiện tượng rối loạn sẽ biến mất.
Tuy nhiên, nếu bị rối loạn kéo dài kèm theo ra máu kinh màu sắc bất thường, đau bụng dữ dội thì nữ giới nên đi khám tại các cơ sở y tế chuyên phụ khoa để tìm ra nguyên nhân và hướng khắc phục tốt nhất.
Xét về các giai đoạn phát triển của người phụ nữ thì tuổi dậy thì là một trong những giai đoạn dễ gặp các triệu chứng rối loạn kinh nguyệt nhất, đặc biệt là rối loạn kinh nguyệt ở tuổi 14, 15, 16, 17. Trẻ dậy thì kinh nguyệt không đều có thể xuất phát do một số nguyên nhân sau:
Đa phần những nữ sinh khi bước vào tuổi dậy thì đều có biến chuyển lớn về mặt tâm sinh lý, trở nên nhạy cảm hơn cả về cách suy nghĩ và hành động. Một số trường hợp chưa chuẩn bị tâm lý cho sự xuất hiện của người bạn “kinh nguyệt” nên cảm thấy vô cùng bất an mà không dám chia sẻ với ai. Bên cạnh đó, áp lực học hành, thi cử khiến những cô nàng mới lớn dường như bị stress, lo âu.
Chính những tác động về tâm lý này gộp lại là nguyên nhân gây ra hiện tượng rối loạn kinh nguyệt ở tuổi dậy thì, khiến bạn nữ bị chậm kinh, mau kinh hoặc lượng máu kinh ra nhiều ít bất thường. Các bạn nữ có thể cải thiện tâm lý bằng cách chủ động chia sẻ những chuyện tế nhị với mẹ, với chị hoặc những người mà mình tin tưởng để giải tỏa lo âu, căng thẳng, từ đó ổn định được chu kỳ kinh nguyệt của mình.
Một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng kinh nguyệt bất thường ở các cô nàng tuổi mới lớn chính là do thói quen ăn uống và sinh hoạt không điều độ.
Ở giai đoạn dậy thì, cơ thể nữ giới phát triển mạnh mẽ đòi hỏi chế độ ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng. Tuy nhiên, nhận thức về cái đẹp và sự khác biệt giới tính ở độ tuổi này rất rõ ràng, các bạn nữ có xu hướng chăm chút cho ngoại hình nhiều hơn. Nhiều bạn cố gắng nhịn ăn để giảm cân, ăn quá ít hoặc loại bỏ hẳn tinh bột trong khẩu phần ăn, điều này vô tình làm quá trình trao đổi chất trong cơ thể bị cản trở, khí huyết không lưu thông gây ra rối loạn kinh nguyệt.
Bên cạnh đó, lười vận động hoặc tập thể thao quá sức cũng khiến niêm mạc ở tử cung bị ảnh hưởng. Khi nữ giới tập thể dục, lượng hormone sinh sản sẽ tác động vào chu kỳ bong niêm mạc tử cung, vận động quá nặng sẽ dẫn tới tình trạng bong niêm mạc tử cung diễn ra mạnh mẽ, gây ra máu kinh nhiều trong những ngày đèn đỏ, ngược lại nếu lười vận động thì khí huyết không lưu thông, thường gây ra thiểu kinh hoặc tắc kinh ở những cô nàng tuổi dậy thì.
Mặc dù đây là nguyên nhân không phổ biến nhưng vẫn có một số trường hợp bị kinh nguyệt không đều tuổi dậy thì xảy ra do buồng trứng đa nang. Đây là hội chứng rối loạn liên quan đến sự mất cân bằng hormone và kháng insulin, xảy ra do buồng trứng không thể sản xuất các hormone sinh sản theo tỉ lệ chuẩn thông thường khiến chu kỳ kinh nguyệt của nữ giới bị rối loạn, chậm kinh, thậm chí là mất kinh nguyệt ở tuổi dậy thì.
Nhiều bậc phụ huynh lo lắng không biết kinh nguyệt không đều ở tuổi dậy thì có nguy hiểm không, có ảnh hưởng tới khả năng sinh sản của con gái hay không. Trên thực tế, rối loạn kinh nguyệt ở tuổi dậy thì là hiện tượng hoàn toàn bình thường, hầu hết không đáng lo ngại.
Tuy nhiên, kinh nguyệt bất thường kéo dài kèm theo những biểu hiện khác như đau bụng, buồn nôn, chóng mặt, tụt huyết áp, ngất xỉu,... sẽ rất nguy hiểm và cần được điều trị sớm. Cách tốt nhất là nhờ người thân hoặc bố mẹ đưa đi khám tại các cơ sở y tế chuyên phụ khoa để tìm ra nguyên nhân gây hiện tượng trên, đồng thời có hướng điều trị phù hợp và an toàn.
Đối với trường hợp bị rối loạn kinh nguyệt ở mức độ nhẹ, bạn nữ có thể khắc phục tại nhà bằng cách nghỉ ngơi, uống trà gừng, chườm ấm vùng bụng dưới vào những ngày đèn đỏ. Các bác sĩ có thể kê thêm đơn thuốc giảm đau để bệnh nhân sử dụng khi cần thiết. Ngoài ra, nữ giới tuổi dậy thì cần xây dựng thói quen sinh hoạt khoa học, lành mạnh như:
Chăm sóc vùng kín đúng cách :
Việc chăm sóc vùng kín đúng cách vô cùng quan trọng với nữ giới tuổi dậy thì nói riêng và phụ nữ mọi lứa tuổi nói chung. Vệ sinh vùng kín sạch sẽ bằng dung dịch có độ pH phù hợp sẽ giúp “cô bé” luôn khỏe mạnh và tránh được nguy cơ bị vi khuẩn có hại tấn công.
Hầu hết bệnh phụ khoa mà nữ giới mắc phải đều ảnh hưởng lớn tới sự điều hòa của chu kỳ kinh nguyệt. Chính vì vậy các bậc phụ huynh nên lưu tâm và hướng dẫn con mình cách bảo vệ vùng kín tốt nhất, bởi ở độ tuổi dậy thì, đa phần các bạn nữ vẫn chưa được trang bị đủ kiến thức cũng như kinh nghiệm trong chuyện này.
Điều chỉnh chế độ dinh dưỡng :
Một chế độ dinh dưỡng lành mạnh sẽ góp phần quyết định mức độ ổn định chu kỳ kinh nguyệt của bạn nữ. Bởi trong giai đoạn dậy thì, cơ thể nữ giới đang phát triển và hoàn thiện, cần được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng và khoáng chất cần thiết.
Các bậc phụ huynh có thể giúp con xây dựng thói quen ăn uống đúng giờ với đủ các nhóm chất, bổ sung hoa quả, rau củ quả tươi, các loại hạt (đặc biệt là đậu nành), thịt gà, thịt bò, cá hồi,.. Uống đủ nước từ 1,5 - 2 lít nước mỗi ngày, tránh tiêu thụ nhiều đồ ăn chế biến sẵn, đồ ăn nhanh, nhiều dầu mỡ, cay nóng, chất kích thích như rượu bia, cà phê, thuốc lá,...
Cân bằng thời gian học tập và nghỉ ngơi :
Như đã nhắc tới ở phần trên, yếu tố tâm lý có tác động rất lớn tới hiện tượng rối loạn kinh nguyệt ở tuổi dậy thì, vậy nên các cô nàng mới lớn cần có một chế độ sinh hoạt, ăn ngủ nghỉ, học tập, vận động thể thao hợp lý để cân bằng thể chất cũng như cảm xúc. Tuyệt đối không nên ngủ muộn, học tập quá sức, suy nghĩ nhiều,... Ngủ đủ 7 - 8 tiếng/ngày, luôn giữ suy nghĩ tích cực, tâm trạng thoải mái, vui vẻ.
Đặc biệt ở giai đoạn mới lớn này, nhu cầu chia sẻ của những cô nàng rất cao, bố mẹ hoặc người thân có thể trò chuyện nhiều hơn với nàng để biết được con đang mong muốn điều gì, đang gặp rắc rối hoặc khó khăn gì cần giúp đỡ để nhanh chóng tìm ra hướng giải quyết phù hợp, giúp con có tinh thần tốt, tránh căng thẳng áp lực dẫn tới tình trạng kinh nguyệt không đều.
Trên đây là những thông tin hữu ích về hiện tượng rối loạn kinh nguyệt ở tuổi dậy thì mà chúng tôi muốn cung cấp cho độc giả, đặc biệt là những độc giả nữ đang trong giai đoạn dậy thì hoặc có con gái tuổi mới lớn. Hy vọng qua bài viết này, mọi người sẽ hiểu hơn về những bất thường xảy ra xoay quanh chu kỳ kinh nguyệt cũng như có hướng khắc phục khi gặp phải tình trạng trên.
Mọi băn khoăn, thắc mắc cần được giải đáp xin quý độc giả gọi tới số điện thoại 0243.9656.999 hoặc đến trực tiếp phòng khám Đa khoa Quốc tế Cộng đồng (Số 193C1 Bà Triệu, quận Hai Bà Trưng, thành phố Hà Nội) để được hỗ trợ kịp thời.
Lưu ý: Nếu chưa có điều kiện thăm khám, bệnh nhân có thể lại số điện thoại và tình trạng bệnh, bác sĩ sẽ gọi và nói luôn là chữa được hay không để tránh mất thời gian. Bạn cũng có thể click Khám online ở đây hoặc gọi vào số bác sĩ để được nghe tư vấn phương pháp điều trị 0243.9656.999
"Hiệu quả điều trị phụ thuộc vào cơ địa của mỗi người. Việc tuân thủ tuyệt đối theo y lệnh của bác sĩ là điều rất cần thiết. Giúp mang lại hiệu quả tối đa trong quá trình chữa trị"